SYAIR

Syair merupakan sejenis puisi berlagu. Ia berasal dari Parsi dan telah dibawa masuk ke Nusantara bersama-sama dengan kedatangan Islam. Syair telah diubahsuaikan mengikut kesesuaian Bahasa Melayu Klasik ketika itu. Namun begitu, A. Teeuw berpendapat bahawa syair merupakan puisi Melayu lama yang telah sedia wujud tetapi namanya telah ditukar. Syed Naquib al-Attas berpendapat bahawa syair dicipta oleh Hamzah Fansuri sendiri selepas kedatangan Islam, iaitu pada tahun 6000 Masihi. Za'ba pula mendakwa bahawa syair berasal daripada perkataan "syir" yang membawa maksud perasaan serta pengenalan dengan pancaindera yang selalunya membangkitkan pelbagai perasaan dan pengalaman serta mempunyai bahasa yang indah dan menarik.

Ciri-ciri syair :

- lazimnya terdiri daripada 4 baris serangkap.
- rima syair aaaa.
- setiap baris dalam syair mempunyai makna yang berkaitan dengan baris-baris terdahulu. Sebuah syair biasanya menceritakan suatu kisah.
- bilangan perkataan dalam setiap baris adalah sama, iaitu 4 perkataan dan 8-12 suku kata dalam satu baris.



Syair dapat dibahagikan kepada 2 kategori iaitu:
naratif
non-naratif
- Syair naratif ialah syair berbentuk cerita seperti Syair Siti Zubaidah, Syair Selendang Delima, Syair Panji.
- Syair nonnaratif ialah Syair berbentuk nasihat/pengajaran dan agama seperti Syair Ikan Terubuk.

Sumber:AKADEMI PENGAJIAN MELAYU -UM

Seni Persembahan Tradisional Melayu Patani

oleh
Haji Muhammad Suhaimi Bin Haji Ismail
Yayasan Kebudayaan Islam Selatan – YAKIS, Yala, Thailand

Dalam masyarakat Melayu seni dapat dibagi menjadi dua: I. Seni Persembahan yang merangkumi tarian, nyanyian, persembahan pentas seperti makyong, wayang kulit dan Permainan tradisi seperti gasing, wau, congkak, juga termasuk dalam kategori seni persembahan.II. Seni Tampak yang merangkumi seni ukir, seni bina, seni hias, pertukangan tangan, tenunan, anyaman dll).

Kegiatan seni Melayu mempunyai identiti tersendiri yang juga memperlihatkan gabungan berbagai -bagai unsur tempatan dan luar. pengaruh budaya India yang membawa cara hidup, agama, dan seni ke Asia Tenggara. Antara sumbangan budaya ini kepada seni ialah cerita Ramayana dan Mahabharata, sistem kesultanan, tarian dan muzik.
Seni persembahan tradisi yang merangkumi bentuk-bentuk tarian, muzik dan teater tradisional boleh ditinjau dari segi hiburan, ritual dan pengubatan. Ia juga boleh dikategorikan dari segi genrenya, iaitu rakyat atau istana atau dibahagikan mengikut kegunaan unsurnya, iaitu tari, muzik dan drama.
Persembahan untuk ritual yang merangkumi bentuk tarian dan teater memuja semangat dan roh yang dipercayai mempengaruhi kehidupan ahli kampong bagi memenuhi berbagai tujuan. Antaranya ialah untuk kesyukuran, bernazar dan perlindungan dari malapetaka. Perkara kesyukuran ialah seperti perkahwinan, kelahiran dan menuai; menolak bala malapetaka alam seperti kebakaran, banjir, ribut taufan; memohon perlindungan melibatkan upacara menyemah kampung dan upacara pengubatan.
Persembahan tarian yang memenuhi tujuan-tujuan ini terdapat dalam likungan tahun 40-50 an. Di dalam kategori ritual untuk pengubatan ialah tarian makyong, wayang kulit. Makyong mempunyai fungsi mengubati pesakit di dalam sebuah upacara yang dikenali sebagai main puteri.Manakala Menora yang berkaitan dengan agama Buddha selalunya dipersembahkan untuk upacara keagamaan seperti upacara ketik untuk merayakan sebuah berhala bagi masyarakat Siam.
Demikian juga teater dan tarian ritual ini digunakan juga untuk fungsi sekular, iaitu hiburan semasa temasya pesta tahunan anjuran ketua kampong dan pemerintah. Perubahan fungsi dari persembahan untuk upacara ritual ,pemujaan pengubatan kepada untuk tujuan hiburan akhirnya terhakis,disebabkan pertama faktor percanggahan terhadap ajaran agama kedua faktor kemajuan pengetahuan dalam bidang sains dan teknologi dan

faktor persaingan dengan hiburan popular atau budaya popular. Ini menyebabkan beberapa permainan tradisi seperti makyong dan wayang kulit telah beransur lenyap dengan bilangan pemain permainan tradisi ini semakin merosot

Sila Klik untuk maklumat sepenuhnya

การเขียนเรื่องสั้น (CERPEN)
โดย อ.ซูฮัยมีย์ อาแว
แผนกวิชาสามัญ วิทยาลัยเทคนิคยะลา

เรื่องสั้นในวรรณกรรมมลายู(Sastera Melayu)เรียกว่า Cerpen เป็นคำประสมที่มาจากคำว่า “เจอรีตา” กับคำว่า “เปนเด็ก” (Cerita Pendek) นั้น เป็นศิลปะประเภทการแต่งเรื่องที่ได้รับความนิยมกันมากสาขาหนึ่ง ประกอบ ด้วย 5 ฉาง-ร(Genre ) หรือ สาขา คือ 1) เรื่องสั้น(Cerpen) 2) ละคร (Derama) 3)บทร้อยแก้ว /วิพากษ์ (Esei / Kritik) 4)นวนิยาย (Novel)และ 5)โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน(Puisi)
เรื่องสั้นเป็นเรื่องราวที่มาจากฐานความจริง ( Fact ) ในสังคมประกอบกับจินตนาการของผู้เขียนและก่อรูปขึ้นมาเป็นเรื่องราวด้วยพลังสุนทรียภาพทางภาษาเชิงวรรณกรรม ในขณะที่วรรณกรรมนั้นถึงแม้จะให้คำอธิบายอย่างครอบคลุมได้ยาก เนื่องจากตัววรรณกรรมนั้นไม่ใช่วัตถุที่มองเห็นได้ มันเป็นเพียงแค่นามที่ระบุไว้สำหรับงานเขียนที่เฉพาะตามกรอบวัฒนธรรมที่เจาะจงเท่านั้น
อย่างไรก็ตามวรรณกรรมสามารถสรุปได้ว่าเป็นศิลปะประดิษฐ์ที่ถ่ายทอดกันด้วยภาษาอันประกอบด้วยสิ่งที่งดงาม ภาษาที่สละสลวย และเทคนิคการเล่าเรื่องที่ประณีตงดงาม ความสวยงามของวรรณกรรมไม่สามรถวัดได้ด้วยสายตาแต่เป็นความงดงามที่ทรงคุณค่ายิ่งเชิงศิลปะและภาษา
ด้วยเหตุนี้เรื่องสั้น(Cerpen)จึงเป็นองค์รวมหน่วยหนึ่งที่ไม่สมดุลระหว่างประสบการณ์ที่เกิดขึ้นจริงกับจินตนาการที่คิดค้นขึ้นมาโดยผู้แต่งตามมโนภาพและอารมณ์ของตน โดยความยาวของเรื่องจะอยู่ระหว่าง 5,000 – 20,000 คำเท่านั้น
องค์ประกอบของเรื่องสั้น
1.สติปัญญา (Intellect)
เรื่องสั้นที่ดีจะประกอบด้วยหลักคิดที่ทำให้ผู้อ่านหรือผู้ฟังเพิ่มพูนวิทยปัญญาได้เสมอ มีแนวความคิดที่น่าจดจำอันจะสามารถช่วยนำสู่หนทางที่ดีได้ในบางโอกาส
2.อารมณ์ (Emotion)
ความโลดแล่นทางอารมณ์ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์โศกเศร้าหรือสนุกสนาน คลอเคลีย หยอกเย้า ถากถาง เยินยอ ที่สามรถนำผู้ฟังเข้าสู่เรื่องที่เล่าอย่างได้อารมณ์ อีกทั้งยังสามารถโน้มน้าวให้เกิดความตระหนักคิดอย่างชาญฉลาดสู่โลกแห่งความเป็นจริง
3.สถานการณ์/สภาพปัญหา
ความโดดเด่นของเรื่องสั้นมักจะขึ้นอยู่กับสถานการณ์หรือสภาพปัญหาที่วางอยู่ในโครงเรื่องแต่ละขั้นตอน โดยที่สถานการณ์หรือสภาพปัญหาจะได้รับการถ่ายทอดออกมาจากจิตใจและสมองด้วยการจินตนาการในเรื่องราวที่เป็นจริงไม่ใช่ความเพ้อเจ้อที่ว่างเปล่า มีเป้าหมายที่กำหนดในการเขียนเรื่องสั้นนั้น ๆ ชัดเจน และนำสู่แนวทางที่ดี
4.เทคนิคการนำเสนอ
ประกอบด้วยเทคนิคในการอธิบายเรื่องราวทั้งหมดด้วยท่วงท่า ลีลา คำ และการเลือกใช้คำพูดหรือถ้อยคำ ตลอดจนการลำดับเรื่องราวให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น
ลักษณะของ Cerpen
1.จำลองเหตุการณ์ ( Mimicry) โดยลอกเลียนแบบพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในสังคมผสมกับเหตุการณ์ที่จินตนาการข้นเองของผู้แต่ง
2.เรื่องสั้นอิงเหตุผล คือ การสร้างเรื่องโดยหลักการ หรือเหตุผลเพื่อเปลี่ยนแปลงรูปแบบจากปรกติ เช่น การจินตนาการถึงตัวละครจากมนุษย์ต่างดาว ฯลฯ
3.เรื่องสั้นความฝัน เป็นเรื่องราวคล้ายกับการฝัน ด้วยลักษณะที่นอกเหนือธรรมชาติ มีกฎเกณฑ์เฉพาะตัวจนบางครั้งไม่อาจยอมรับได้โดยจิตสำนึก
เทคนิคการเล่าเรื่อง
1.วิธีการสนทนา (Dialogue) เพื่อความลื่นไหลของสมอง
2.วิธีการเคลื่อนไหว (Action)
3.วิธีการวาดภาพเคลื่อนไหวประกอบฉาก